Arteterapia – terapeutyczna moc sztuki. Na czym polega?

Arteterapia, czyli terapia sztuką jest rodzajem oddziaływania psychoterapeutycznego wykorzystującym różnorodne formy sztuki. Pozwala na dotarcie do naszego wnętrza poprzez ekspresję twórczą, dzięki czemu łatwiej jest nam otworzyć się i zrozumieć nasze emocje. Co ciekawe arteterapia pomaga leczyć nie tylko problemy natury psychicznej, ale wpływa korzystnie na wiele schorzeń fizycznych. Jest ona również polecana pacjentom w każdym wieku, od dzieci aż po seniorów. Dowiedz się więcej na temat sensu arteterapii i efektów, jakie może przynieść.

Jak powstała arteterapia?

Arteterapia lub arteterapia to rodzaj psychoterapii wykorzystujący różne dziedziny artystyczne. Pomimo iż może się wydawać, że jest to nowy kierunek w psychologii to pozytywny wpływ sztuki na nasze ciało i duszę znany był już od dawna. Elementy arteterapii stosowane były już pod koniec XIX wieku, przez francuskich psychiatrów M. Simon i A. A. Tardieu, zaś w 1942 roku angielski nauczyciel Adrian Hill po raz pierwszy użył określenia „art therapy”.

Co ciekawe, jeden z najsłynniejszych psychiatrów, czyli Zygmunt Freud doceniał rolę twórczości artystycznej w badaniu nieświadomości. W Polsce arteterapią zajmował się jeden z najwybitniejszych pedagogów XX wieku, czyli prof. Stefan Szuman. Do szpitali wprowadził ją jednak prof. Julian Aleksandrowicz, czyli krakowski onkolog, który zauważył, że arteterapia jest nieocenionym uzupełnieniem tradycyjnych metod leczenia.

Terapia przez sztukę jest wyjątkowym sposobem oddziaływania terapeutycznego pozwalającym na wyrażenie siebie, nawet w przypadku osób mających problemy natury emocjonalnej. Sztuka pozwala im łagodnie wejść w pewnego rodzaju twórczy trans, by łagodniej otworzyć się na innych i odczuwanie emocje. Należy przy tym wspomnieć, że w arteterapii nie chodzi o stworzone dzieło a o sam proces twórczy, dlatego do uczestnictwa w niej niepotrzebne nam są żadne uzdolnienia artystyczne.

Komu zalecana jest terapia przez sztukę?

Arteterapia polecana jest szczególnie osobom, które mają kłopoty z komunikacją werbalną, walczą z nerwicami, depresją, zaburzeniami lękowymi lub u pacjentów, którzy przeszli w  swoim życiu jakąś traumę. Może być również z powodzeniem stosowana u osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz pacjentów w trakcie leczenia różnorodnych chorób somatycznych takich jak, chociażby nowotwory.

Terapia przez sztukę jest również sposobem na dotarcie do najmłodszych pacjentów, którzy borykają się z problemami emocjonalnymi, traumami oraz dotkniętych autyzmem. Dobór odpowiedniego rodzaju arteterapii jest tutaj uzależniony głównie od predyspozycji oraz zainteresowań pacjenta, ale i od inwencji terapeuty i jego własnych umiejętności.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o arteterapii i zacząć pracować wykorzystując jej techniki, przeczytaj artykuł “Arteterapia – dowiedz się czym jest i jakie są cele arteterapii” a dowiesz się jak zostać arteterapeutą.

W jaki sposób działa arteterapia?

Arteterapia wykorzystuje wpływ ekspresji artystycznej na nasze ciało i duszę. Pozwala na osiągnięcie przez pacjenta uczucia wyzwolenia, czyli tzw. katharsis. Umożliwia ono pozbycie się blokad emocjonalnych i znalezienie ujścia dla nagromadzonych emocji i lęków w trakcie zaangażowanego procesu twórczego. Pacjent jest w stanie bardziej otworzyć się przed terapeutą i samym sobą oraz szybciej uświadamia sobie przyczynę swojego zachowania, by móc przepracować nieprawidłowe wzorce zachowań i emocji.

Warto dodać, że terapia przez sztukę działa na dwóch płaszczyznach: świadomej i nieświadomej. O płaszczyźnie nieświadomej mówimy wtedy, kiedy pacjent jest w stanie dotrzeć do tego, co dotychczas wypierał ze swojej świadomości lub tego, o czym nie miał do tej pory pojęcia. Przykładem może być pacjent, który zgłasza się na terapię, ponieważ nie potrafi zbudować normalnego związku. Dzięki wybranej formie sztuki dociera on w końcu do pewnych sytuacji z przeszłości, które ukształtowały jego osobowość i wywołały problemy z relacjami z innymi ludźmi. Z kolei płaszczyzna świadoma, to uświadomienie sobie w trakcie terapii, że jesteśmy uzdolnieni w jakimś kierunku artystycznym, co pozwala budować w nas poczucie własnej wartości, daje nam większą wiarę w nasze możliwości oraz zmienia nasz pogląd na świat. Arteterapia pozwala więc przewartościować i przemienić całe nasze życie, by narodzić się na nowo.

Podstawowe funkcje arteterapii

Mówiąc o wpływie terapii przez sztukę na nasze ciało i umysł, możemy wymienić trzy podstawowe funkcje arteterapii:

• korekcyjna – jest to odzyskanie równowagi psychicznej, zmniejszenie lub pokonanie lęków, rozładowanie tkwiących w nas frustracji, opanowanie stanów depresyjnych, nauka poprawnych kontaktów z innymi ludźmi czy zmniejszenie poziomu agresji;
• edukacyjna – to zdobycie nowych umiejętności i wiedzy, a także wzbogacenie życia wewnętrznego;
• rekreacyjna – możliwość przyjemnego spędzenia wolnego czasu oraz pewna forma relaksu.

Przykładowe rodzaje arteterapii

Terapia przez sztukę to zdecydowanie jedną z odleglejszych metod oddziaływania psychologicznego, która może przybierać różne formy. Wśród rodzajów arteterapii możemy wymienić:

• Muzykoterapię – jest to rodzaj pracy z głosem pacjenta, który pozwala na otwarcie się na innych i nasze emocje. Ciekawym efektem śpiewania jest osiągnięcie stanu, w którym pacjent zaczyna mówić o tym, co czuje i czego pragnie w życiu codziennym. Z kolei muzykoterapia bierna, czyli słuchanie utworów muzycznych wpływa relaksująco lub pobudzająco na ciało i umysł pacjenta, w zależności od jego potrzeb i działań terapeuty.
• Choreoterapia – jest to terapia tańcem i ruchem. Pozwala na uwolnienie się od stresu i napięć oraz porzucenie dawnych, często negatywnych wzorców. Choreoterapia umożliwia również lepsze poznanie własnego ciała, pokonywanie ograniczeń i wstydu, a także daje nam uczucie radości i wyzwala endorfiny.
• Bajkoterapia – jeden z najczęściej stosowanych rodzajów arteterapii w przypadku leczenia dzieci. Umożliwia dotarcie do skrywanych przez nas emocji dzięki czytaniu odpowiednich historii i bajek, a także działa kojąco, odprężająco i rozwija otwartość na innych.

Duże znaczenie dla efektów osiąganych dzięki arteterapii jest odpowiedni sposób prowadzenia zajęć i wiedza terapeuty. Miejscem, gdzie znajdziemy profesjonalną pomoc i psychoterapeutów, którzy z pasją prowadzą swoje zajęcia z terapii przez sztukę będzie Akademia Arteterapii SensArte, mieszcząca się w Warszawie przy ulicy al. Solidarności 84 lok. 19. Jest to miejsce, w którym możemy doświadczyć prawdziwej terapii przez sztukę prowadzonej przez doświadczonych i kompetentnych terapeutów, którzy dzielą się swoja pasja, by pomagać pacjentom, przezwyciężyć swoje blokady i problemy.